Vandaag gepubliceerd op de website van het Advocatenblad (www.advocatenblad.nl): mijn kritische opinie over (herhaalde) uitlatingen van de vereniging Familierecht Advocaten Scheidingsmediators (vFAS) dat vFAS-advocaten liever schikken dan procederen en altijd handelen in het belang van het kind:
In een artikel over vechtscheidingen (Advocatenblad 2017-2, pp. 46-48) komt Dianne Kroezen, voorzitter van de vereniging van Familierecht Advocaten Scheidingsmediators (vFAS), aan het woord om te vertellen dat familierechtadvocaten van de vFAS niet vechten, maar coachen, en altijd in het belang handelen van het kind. Het eerste wat een vFAS-advocaat doet, is de telefoon pakken voor overleg met de advocaat van de wederpartij, aldus Kroezen. Het is een bekend verhaal dat de vFAS over haar leden verkondigt en dat ik regelmatig in de media terugvind: vFAS-advocaten doen er alles aan om vechtscheidingen te voorkomen, vFAS-advocaten zijn allemaal ook opgeleid als mediator en dus toegerust om altijd te de-escaleren, bij vFAS-advocaten staat het belang van het kind voorop.
Ik twijfel geen moment aan de goede intenties van de vereniging, maar er is volgens mij geen enkel onderzoek waaruit blijkt dat vFAS-advocaten in de praktijk meer bereid zijn tot schikken, minder vaak een wederpartij rauwelijks in rechte betrekken en minder vaak onnodig grievend zijn over de wederpartij dan familierechtadvocaten die géén lid zijn van de vFAS. Sterker nog, mijn eigen indruk uit de praktijk is dat vFAS-leden doorgaans juist méér dan niet-vFAS-ers de neiging hebben de belangen van hun cliënt zeer assertief te behartigen, niet per se op een de-escalerende manier en ook lang niet altijd in het belang van het kind (ik kan daar fraaie voorbeelden van geven). Een verklaring daarvoor zou kunnen zijn dat vFAS-leden naar mijn idee oververtegenwoordigd zijn op de commerciële familierechtkantoren, waar de cliënt in ruil voor een uurtarief van € 250 ex BTW of nog (veel) hoger, eerder verwacht dat de advocaat doet wat hij/zij vraagt, ook als dat niet in lijn is met de idealen van de vFAS.
Het spanningsveld dat kan bestaan tussen de eisen van de cliënt, de gerechtvaardigde wensen van de wederpartij en de belangen van de kinderen is iedere familierechtadvocaat bekend. Daar zal in de opleiding van de vFAS, naar ik aanneem, de nodige aandacht aan worden besteed. Ik denk echter niet dat de vFAS, alleen omdat bepaalde kennis bij haar leden verondersteld mag worden, ook kan beweren dat haar leden die kennis ook allemaal op precies dezelfde wijze in de praktijk brengen. Advocaten hebben immers de vrijheid om de belangen van hun cliënten te behartigen op de wijze die hun goeddunkt. Ik vraag me daarom ook af wat de vFAS precies doet om zicht te houden op de werkwijze van haar leden. Advocaten die op toevoeging familiezaken behandelen, committeren zich aan een aanvullende gedragscode; voor zover ik weet heeft de vFAS die niet.
Het lijdt geen twijfel dat vFAS-leden mogen bogen op een gedegen specialisatie-opleiding (het prijskaartje van bijna € 13.000 dat aan de opleiding hangt, verklaart meteen het aandeel vFAS-leden met een commerciële praktijk). Dat de vFAS uitdraagt dat haar leden goed opgeleid zijn, is logisch, hoewel ik mij stoor aan de soms merkbare impliciete suggestie dat familierechtadvocaten die geen vFAS-lid zijn, eigenlijk niet weten wat ze aan het doen zijn. Maar uitspraken van het slag ‘vFAS-advocaten vechten niet’, kan de vFAS simpelweg niet hard maken. Als de vFAS de beschuldiging van hypocrisie wil vermijden, kan zij dat soort claims beter achterwege laten.
